فیدراسیۆن ئاماری پەنابەران لە تورکیا بۆ ساڵی ٢٠٢٢ بڵاو دەکاتەوە
usr_web171_1
كانونی دووه‌م 18, 2023
دۆسیە, ماڵه‌وه, هەواڵ
410 Views
تورکیا:بەپێی ئاماری فەرمی سەرۆکایەتی کۆچ و کۆچبەرانی تورکیا
سەرەڕای ئاستەنگی و قورسکردنی پێدانی فیزا ی تورکیا بەهاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان و عێراق لەساڵی ٢٠٢٢ دا زۆرترین هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان و عێراق سەردانی تورکییان کردووە
هەرچەندە تورکیا ووڵاتێکی گەشتیاریە بەڵام دەروازەیەکە بۆ پەڕینەوەی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق و بەشێکە لە ووڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ ووڵاتانی ئەوروپا
لەساڵی ٢٠٢٢دا زۆرترین هاووڵاتی بۆ مەبەستی پەنابەرێتی کۆچیان کردووە کە زۆرینەیان گەنجان بوون وە ئەوانەشی نەیاتوانیوە لەتورکیاوە بڕۆن بەرەو بیلا ڕوسیاو بەڕازیل و مەکسیک و لیبیاو چەند ووڵاتێکی تر ڕۆیشتوون.
لەساڵی ٢٠٢٢دا ٢٢٢٠ دووهەزارو دووسەدو بیست پەنابەری هەرێمی کوردستان و عێراق زیاتر لەئاست ساڵی ٢٠٢١ دەستگیرکراون لە تورکیا بەم شێوەیە:
لەساڵی ٢٠٢١دا ژمارەی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق کە لەتورکیا دەستگیرکرابوون بریتی بوو لە ٤٤٠٨ چوار هەزارو چوار سەدوو هەشت پەنابەر بەڵام لەساڵی ٢٠٢٢دا بەرزبۆتەوە بۆ ٦٦٢٨ شەش هەزارو شەش سەدوو بیست و هەشت پەنابەر.
هەروەها کۆی گشتی ئەوپەنابەرانەی لەساڵی ٢٠٢٢دا ڕوویان لەتورکیا کردووە بۆ مەبەستی پەڕینەوە بۆ ووڵاتانی ئەوروپاو داواکردنی مافی پەنابەرێتی بەڵام لەسنورە ووشکانی و ئاوییەکانی تورکیا دەستگیرکراون یاخود گەیشتونەتە سنوری دەریایی یۆنان و دیپۆرت کراونەتەوەو دواتر لەلایەن تورکیاوە ڕزگارکراون بریتیە لە ٢٨٥،٠٢٧ دووسەدوو هەشتاو پێنچ هەزارو بیست و حەوت پەنابەر کە ئەم ژمارەیە زۆر زیادی کردووە لەئاست ساڵی ٢٠٢١دا کە بریتی بوو لە ١٦٢،٩٩٦ سەدوو شەست و دووهەزارو نۆسەدوو نەوەت و شەش پەنابەر واتا ١٢٢،٠٣١ سەدوو بیست و دوو هەزارو سی و یەک پەنابەر زیادی کردووە
زۆرترین ئەوپەنابەرانەی لەساڵی ٢٠٢٢دا لەتورکیا دەستگیرکراون:
پلەی یەکەم ئەفغانستان ١١٥،٧٧٥ سەدوو پانزەهەزارو حەوت سەدوو حەفتاو پێنج پەنابەر
پلەی دووەم سوریا ٤٥،٩٠٩ چل و پێنچ هەزارو نۆسەدوو نۆ پەنابەر
پلەی سێیەم پاکستان ١٥،٣٦٧ پانزەهەزارو سێ سەدوو شەست وحەوت پەنابەر
پلەی چوارەم فەڵەستین ١٤،٢٧٠ چواردەهەزارو دووسەدوو حەفتا پەنابەر
پلەی پێنجەم تورکمانستان ١٣،٠٨٣ سیانزەهەزارو هەشتاوسێ پەنابەر
پلەی شەشەم بەنگلادیش ٧٦٧٩ حەوت هەزارو سەش سەدوو حەفتاونۆ پەنابەر
پلەی حەوتەم ئۆزپاکستان ٧٥٥٣ حەوت هەزارو پێنچ سەدوو پەنجاو سێ پەنابەر
پلەی هەشتەم مەغریب ٧٥٢٣ حەوت هەزارو پێنچ سەدوو بیست و سێ پەنابەر
پلەی نۆیەم یەمەن ٧٣٥٢ حەوت هەزارو سێ سەدوو پەنجاو دوو پەنابەر
پلەی دەیەم هەرێمی کوردستان و عێراق ٦٦٢٨ شەش هەزارو سەش سەدوو بیست و هەشت پەنابەر
نەتەوەجیاوازەکانی تر ٤٣،٨٨٨ چل و سێ هەزارو هەشت سەدوو هەشتاو هەشت پەنابەر
ژمارەی ئەو کەسانەی بەتۆمەتی قاچاخچێتی و بازرگانیکردن بەژیانی پەنابەران لەسنورەکانی ووشکانی و دەریایی تورکیا دەستگیر کراون:
لەساڵی ٢٠٢١دا ژمارەی ئەو قاچاخچیانەی لەتورکیا دەستگیرکرابوون بریتی بوو لە ٧٩٤٢ حەوت هەزارو نۆسەدوو چل ودوو قاچاخچی بەڵام لەساڵی ٢٠٢٢دا ژمارەیان بەرزبوویەوە بۆ ٩١٤٧ نۆ هەزارو سەدوو چل و حەوت قاجاخچی واتا ١٢٠٥ هەزارو دووسەدوو پێنچ قاچاخچی زیاتر دەستگیر کراون لەئاست ساڵی ٢٠٢١دا
ژمارەی ژیان لەدەستدانی پەنابەران لەسنوری ووشکانی و دەریایی تورکیا لەساڵی ٢٠٢٢دا
ژمارەی ژیان لەدەستدانی پەنابەران لەسنورەکانی دەریایی و ووشکانی تورکیا لەساڵی ٢٠٢٢دا لەئاست ساڵی ٢٠٢١دا کەمی کردووە بەڵام بەسەدان پەنابەری نەتەوەجیاواز بێ سەروشوێن بوون لەکاتی پەرینەوەیاندا بۆ وولاتانی ئەوروپا
لەساڵی ٢٠٢١دا ژمارەی ئەوپەنابەرانەی ژیانیان لەدەستدابوو لەسنوری ووشکانی و دەریایی تورکیا بریتی بوو لە ٤٠٢ چوارسەدوو دووپەنابەر وە لەساڵی ٢٠٢٢دا کەم بویەوە بۆ ٣٤٢ سێ سەدوو چل و دوو پەنابەر کە ژیانیان لەدەستدابوو کە زۆرینەیان لەدەریایی ئیجە ژیانیان لەدەستدابوو
هەرچەندە ئامارێکی فەرمی نیە سەبارەت بە دیاریکردنی رەگەزنامەی ئەو پەنابەرانەی ژیان لە دەست دەدەن بەڵام بەپێی چاودێریکردنی وردی فیدراسیۆن لەدۆخی پەنابەران بەتایبەتی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان ژمارەی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان کە لەساڵی ٢٠٢٢دا ژیانیان لەدەستداوە زیاتر لە ٣٠ سی پەنابەرە لەگەڵ دەیان پەنابەر کە بێ سەرو شوێن بوون
داواکردنی مافی پەنابەرێتی نێودەوڵەتی سەر بەڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان UNHCR الحماية الدولية لەتورکیا لەساڵی ٢٠٢٢دا:
ژمارەی ئەو پەنابەرانەی لەساڵی ٢٠٢٢دا لە تورکیا داوای مافی پەنابەرێتی نێودەوڵەتیان کردبوو بریتی بوو لە ٣٣،٢٤٦ سی و سێ هەزارو دووسەدوو چل و شەش پەنابەر کە لەئاست ساڵی ٢٠٢١دا ٣٩٩٠ سێ هەزارو نۆسەدوو نەوەت پەنابەر زیادی کردبوو کە لەساڵی ٢٠٢١دا بریتی بوو لە ٢٩،٢٥٦ بیست و نۆهەزارو دووسەدوو پەنجاوشەش پەنابەر.
بەڵام داواکردنی مافی پەنابەرێتی هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان و عێراق لەساڵی ٢٠٢٢دا لە ئاست ساڵی ٢٠٢١دا کەمی کردووە بەجیاوازی ٨٧٨ هەشت سەدوو حەفتاو هەشت داواکاری پەنابەرێتی بەهۆی سەخت وەرگرتنی کەیسی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق لەلایەن سەرۆکایەتی کۆچ و کۆچبەرانی تورکیا کە لەساڵی ٢٠١٨ وە دەسەڵاتی وەرگرتن و پەسەندکردنی کەیسی پەنابەرانیان لەئەستۆدایە
لەساڵی ٢٠٢٢دا داواکردنی مافی پەنابەرێتی بەڕیزبەندی:
پلەی یەکەم پەنابەرانی ئەفغانی ١٩،٤٠٠نۆزدە هەزارو چوارسەد پەنابەر
پلەی دووەم پەنابەرانی ئۆکرانی ٧١٣١ حەوت هەزارو سەدوو سی و یەک پەنابەر
پلەی سێیەم پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق ٤٠٨٣ چوار هەزارو هەشتاو سێ پەنابەر.دووبارە نیشتەجێکردن- إعادة التوطين:
بەپێی ئاماری فەرمی ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان UNHCR بۆ کاروباری پەنابەران لەووڵاتی تورکیا بۆ ساڵی ٢٠٢٢
کەیسی ١٧،٣٧٤ حەڤدە هەزارو سێ سەدوو حەفتاو چوار پەنابەریان داوە بەو ووڵاتانەی پەنابەر وەردەگرن
کە ١٤،٢٢٢چواردە هەزارو دووسەدوو بیست و دووهەزاریان تەنها کەیسی پەنابەرانی سوری بوون لەو ژمارەیەش ٦٥٩١ شەش هەزارو پێنچ سەدوو نەوەت و یەک پەنابەریان رەوانەی ووڵاتانی سێیەم کراون
سەبارەت بە دووبارە نیشتەجێکردن -إعادة التوطين ی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراقیش لەساڵی ٢٠٢٢دا تەنها کەیسی ٥٨٢ پێنچ سەدوو هەشتاو دوو پەنابەریان داوە بەو ووڵاتانەی پەنابەر وەردەگرن لەو ژمارەیەش تەنها ٤٩٦ چوار سەدوو نەوەت و شەش پەنابەر بەڕێکراون بۆ ووڵاتانی سێیەم بەم شێوەیە
ئەمەریکا ٣٠٥ پەنابەر ، کەنەدا ٩٥ پەنابەر ، بەریتانیا ٥١ پەنابەر ، ئوستوڕالیا ٤٠ پەنابەر ، سویسرا ٥ پەنابەر
ئەمە لەکاتێکدا ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان لەساڵی ٢٠٢٢دا ڕایگەیان لە کۆی ٢٧٦،٠٠٠ دووسەدوو حەفتاو شەش هەزار پەنابەری هەرێمی کوردستان و عێراق لە هەریەک لە ووڵاتانی تورکیا ، ئوردن ، لوبنان ، میسر ، سوریا . ٣٨٠٠٠ سی و هەشت هەزار پەنابەریان پێویستان بە – إعادة التوطين ە واتا دووبارە نیشتەجیکردن سەرۆکایەتی تورکیاش لەساڵی ٢٠٢٠دا ڕایگەیاند ژمارەی پەنابەرانی عێراقی بە هەرێمی کوردستانەوە کە لە تورکیا داوای مافی پەنابەرێتی نێودەوڵەتیان- الحماية الدولية یان کردووە بریتیە لە زیاتر لە ١٤٧٠٠٠ سەدوو جڵ و حەوت هەزار پەنابەر کە سال بەساڵ ڕێژەکە زیاتر دەکات،
سەبارەت بەداواکردنی جۆرەکانی ئیقامەی تورکیا لەلایەن هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان و عێراق لەساڵی ٢٠٢٢دا:
لەساڵی ٢٠٢٢دا ١٣٢،٠٤١ سەدو سی و دوو هەزارو چل و یەک هاووڵاتی هەرێمی کوردستان و عێراق ئیقامەی تورکیان وەر گرتووە کە زیاترینیان ئیقامەی گەشتیاری بووە لەو ژمارەیەش تەنها ٧٦٦٣ حەوت هەزارو شەش سەدوو سەست و سێ ئیقامەیان ئیقامەی خوێندن بوە
بەڵام لەساڵی ٢٠٢١دا ژمارەکە زۆر زیاتر بوو کە بریتی بوو لە ١٦٣،٧٧٥ سەدو شەست و سێ هەزارو حەوت سەدوو حەفتاو پێنچ کەس کە ئیقامەیان پێدرابوو واتا ٣١،٧٣٤ سی و یەک هەزارو حەوت سەدوو سی و چوار کەمی کردووە
هۆکارەکەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە تورکیا لەناوەندی ساڵی ٢٠٢٢دا پێدانی ئیقامەی گەشتیاری بۆ هاووڵاتیانی عێراقی و هەرێمی کوردستان ڕاگرت ئەوەی ئێستا دەدرێت تەنها جۆرەکانی ئیقامەی خوێندن و خانووبەرەیە.
فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەرانی عێراقی
١٢/١/٢٠٢٣
IFIR-Ku فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەرانی عێراقی
